Ledowa rewolucja

Jeszcze do niedawna źródła LED byty stosowane przede wszystkim do oświetlenia dekoracyjnego. Wraz z rozwojem tej technologii w ostatnich latach nowa generacja produktów wykorzystujących diody LED może służyć jako pełnowartościowe źródło światła o dużej mocy, wykorzystywane jako oświetlenie ogólne w mieszkaniach i budynkach użyteczności publicznej, a także na ulicach i drogach.

Dlaczego diody?

By odpowiedzieć na pytanie, co sprawia, że diody są dziś obecne praktycznie w każdym segmencie rynku oświetleniowego, należy w pierwszej kolejności opisać zalety nowej technologii.

Wymieniając korzyści, jakie daje stosowanie źródeł SSL, najczęściej wspomina się o ich dużej trwałości i energooszczędności. To jedna z najważniejszych cech wyróżniających technologię diodową, lecz nie jedyna. Należy bowiem także pamiętać, że diody są odbiornikami skupiającymi w sobie wszystkie zalety, które do tej pory byty charakterystyczne dla innych rodzajów źródeł światła. Do momentu pojawienia się odbiorników LED musieliśmy wybierać pomiędzy źródłami światła, które dobrze oddają kolory, ale nie są odporne na wibracje i wstrząsy (żarówki I halogeny), albo takimi, które są energooszczędne w porównaniu z innymi źródłami, ale mają zbyt niski wskaźnik oddawania barw (lampy sodowe, szczególnie niskoprężne). Do wyboru były również źródła energooszczędne/dobrze oddające kolory, na których działanie miała jednak wpływ np. niska temperatura (emisja strumienia świetlnego w przypadku niektórych świetlówek). Opisane powyżej dylematy, które źródło zastosować, znikają w przypadku diod LED, Dostępne obecnie na rynku komercyjnym diody elektroluminescencyjne wysokiej mocy - np. Luxeon Rebel z Philips LumiLEDs - zapewniają trwałość użyteczną 50 000 godzin i skuteczność świetlną rzędu 100 Im/W (dla diody białej o Tb=5000K). Są one odpornym mechanicznie odbiornikiem o Ra sięgającym wartości 90. Nie zawierają elementów, które mogą się przerwać, złamać lub po prostu ulec uszkodzeniu na skutek działania przypadkowej siły. Nie zawierają substancji groźnych dla otoczenia i nieprzyjaznych środowisku takich jak rtęć, ołów i kadm. Jeśli zaś chodzi o temperaturę otoczenia - im chłodniej, tym dla diody lepiej. Mówiąc ściślej, wykres strumienia w funkcji temperatury otoczenia diody jest w zasadzie liniowy i w przypadku niskich temperatur rośnie aż do pewnej wartości granicznej (wspomniana dioda Luxeon Rebel jest specyfikowana do -40°C). Jeśli do wymienionych cech dodamy jeszcze bezpieczeństwo (niskie napięcie zasilania) i wyjątkową elastyczność projektową (są to źródła światła o niewielkich wymiarach, co pozwala na ich zastosowanie praktycznie w każdym projekcie oświetleniowym), uzyskamy odpowiedź na pytanie, dlaczego ten segment rynku jest uważany zgodnie jako technologia przyszłości w dziedzinie oświetlenia.

Źródła LED trafiają pod strzechy

Parametry uzyskiwane dotychczas przez diodowe źródła światła powodowały, że źródła te stosowano przede wszystkim do dekoracyjnego oświetlenia wnętrz, MASTER LED bulb o mocy 12W, wprowadzony niedawno na rynek przez firmę Philips, oznacza prawdziwą rewolucję oświetleniową: po raz pierwszy w historii diodowe źródło gwarantuje światło w pełni odpowiadające tradycyjnej żarówce o mocy 60 W.

Strumień świetlny nowego źródła Philips wynosi 806 Im, czyli o prawie 100 Im więcej, niż dawała „sześćdziesiątka”. Nowy MASTER LED bulb jest źródłem o temperaturze barwowej 2700K, Uzyskane dzięki temu światło ciepłobiałe dokładnie odpowiada światłu tradycyjnej żarówki. Jest to niezmiernie ważny efekt z punktu widzenia konsumentów, którzy (do tej pory) skarżyli się często na zbyt chłodne i blade światło emitowane przez diody. Trwałość nowego produktu Philips wynosi aż 25 lat co oznacza, że będzie on świecił przez 25 000 godzin. MASTER LEDbulb 12 W charakteryzuje się możliwością regulacji strumienia świetlnego zapewniającą ściemnianie. Produkt jest dostępny z trzonkiem E27.

Warto pamiętać, że unijne rozporządzenie nr 244/2009 w sprawie wykonania Dyrektywy 2005/32 Parlamentu Europejskiego opisuje ściśle wymogi z zakresu ekoprojektu dotyczące bezkierunkowych lamp do użytku domowego. Dokument ten określa, jakiego rodzaju znamionowy strumień świetlny powinien charakteryzować różne rodzaje lamp (żarówki halogenowe, świetlówki kompaktowe, a także źródła LED) będące zamiennikami tradycyjnych żarówek, W przypadku źródeł diodowych równoważnych wobec popularnej „sześćdziesiątki" ta minimalna wartość wynosi dokładnie 806 Im. Dlatego też zapewnienia niektórych producentów oświetlenia, że ich źródła LED dające strumień o wartości 640 Im „zastępują w pełni tradycyjną żarówkę o mocy 60 W”, są zdecydowanie na wyrost i co gorsza - mogą dezorientować klientów.

LED-owy odpowiednik tradycyjnej żarówki 60 W spełnia oczekiwania klientów w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na wydajne, a zarazem niezwykle oszczędne źródła światła. Zastąpienie najpopularniejszej żarówki 60 W jej diodowym odpowiednikiem jest pokonaniem kolejnej bariery na drodze powszechnego zastosowania technologii LED. Nic więc dziwnego, że źródło LED firmy Philips zostało uznane przez magazyn „Time” za jeden z 50 największych wynalazków ubiegłego roku.

Tabela ledowych ekwiwalentów żarówk żarowych na podstawie rozporządzenia parlamentu UE

Ledowy zamiennik 100W ile musi mieć lumenów - odpowiedź poniżej?

Znamionowy strumień świetlny [Im] Deklarowana moc równoważnej żarówki
Świetlówka kompaktowa Żarówka halogenowa LED i inne lampy [W]
125 119 136 15
229 217 249 25
432 410 470 40
741 702 806 60
970 920 1055 75
1398 1326 1521 100
2253 2137 2452 150
3172 3009 3452 200

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 244/2009 z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla bezkierunkowych lamp do użytku domowego.

Opracowanie na podstawie materiałów firmy Philips.

zarowki_led_tanio