Żarówki odejdą w przeszłość !

To prawda, tradycyjna żarówka jest w istocie grzejnikiem, który około 95% energii elektrycznej przetwarza w ciepło, a jedynie 5% w promieniowanie widzialne, czyli światło użyteczne dla człowieka. Zadziwiające jest to, że ten grzejnik przez ponad 100 lat swego istnienia był używany do oświetlania i mimo swojej energochłonności był ciągle powszechnie stosowany. Głównym powodem takiego stanu była wyjątkowa funkcjonalność, szczególnie w zakresie oświetlenia domowego.

Do niedawna, mimo swych wad energetycznych, żarówka królowała w sposób prawie absolutny. W krajach Unii Europejskiej sprzedawano jej rocznie 2 miliardy sztuk. Z tej liczby większość była zużywana do oświetlania 2/3 europejskich gospodarstw domowych, a 550 mln. szt. pochłaniał rynek oświetlenia profesjonalnego, w tym 184 mln. szt. w obiektach biurowych, 168 mln. szt. w hotelach i restauracjach i 66 mln. szt. w oświetleniu zewnętrznym.

Władza ŻARÓWKI chwieje się

Od dawna konstruktorzy i technolodzy pracują jednak nad kolejnymi, efektywniejszymi energetycznie lampami, które byłyby w stanie zastąpić stare, tradycyjne żarowe źródła światła. Przez wiele lat prace te nie przynosiły zadowalających rezultatów. Wszystkie wyładowcze źródła światła przewyższały żarówkę parametrami ekonomicznymi i wieloma cechami technicznymi, ale właściwości funkcjonalne utrudniały stosowanie ich we wnętrzach mieszkalnych. Nawet świetlówki liniowe, mimo dobrych właściwości świetlnych były mało przydatne ze względu na swoją formę i kształt. Przełomem stały się dopiero świetlówki kompaktowe.

Świetlówki kompaktowe - wreszcie można oszczędniej

„Domowa" kariera świetlówek kompaktowych rozpoczęła się w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Początkowo duże i ciężkie kompakty, ewoluowały znacznie i dziś są rzeczywiście w pełni funkcjonalnymi, domowymi źródłami światła o doskonałych właściwościach wytwarzanego promieniowania. Obecny poziom techniczny świetlówek kompaktowych w pełni upoważnia już do stwierdzenia, że mogą one w pełni zastąpić tradycyjne żarówki we wszystkich popularnych zastosowaniach domowych, jako ich znacznie energooszczędniejsza alternatywa. W obecnych czasach permanentnego kryzysu energetycznego i wysokiej świadomości ekologicznej, ich najważniejszą cechą jest właśnie niskie zużycie energii elektrycznej. W ofercie większości producentów i dostawców są dziś liczne modele świetlówek kompaktowych w szerokim zakresie mocy, o kształcie i wielkości analogicznej do tradycyjnych żarówek. Ich strumień świetlny i barwa promieniowania w pełni pozwalają na stosowanie w oświetleniu wnętrz prywatnych i publicznych, a wysoka skuteczność świetlna pozwala na oszczędzanie energii elektrycznej.

LED najbardziej oszczędny

Wielkie nadzieje w zakresie energooszczędnego oświetlenia wnętrz pokładane są w elektroluminescencyjnych źródłach światła opartych o półprzewodnikowe diody świecące LED. Do niedawna źródła światła oparte na tej technice były raczej gadżetami oświetleniowymi, które we wnętrzach służyły przede wszystkim do oświetlenia dekoracyjnego z użyciem światła barwnego. Z chwilą wejścia do użytku tzw. diod mocy LED o świetle białym, pojawiły się już pierwsze ledowe źródła światła pozwalające na zastąpienie żarówek halogenowych, zwłaszcza niższych mocy.

Rozwój diod świecących nabrał dużego przyspieszenia i w ciągu kilku ostatnich lat, na naszych oczach, stają się one realnymi źródłami światła. Ich postęp będzie zapewne trwał jeszcze długi czas. Diody LED mogą stanowić część składową bardziej złożonych źródeł światła do wymiennego stosowania w istniejących oprawach oświetleniowych do lamp starszego typu. Dzięki wyjątkowo dużej trwałości LED'ów można je także na stałe integrować z oprawami oświetleniowymi całkowicie nowej konstrukcji. Już wkrótce będzie to z pewnością impulsem do rozwoju całkiem nowego segmentu rynku specjalnych opraw oświetleniowych zintegrowanych z niewymiennymi diodami LED.

Wojna o oszczędności

Może się wydawać, że zużycie prądu na cele oświetleniowe jest jedynie niewielką częścią ogólnego zużycia energii elektrycznej. Znacznie więcej zużywają w domach i biurach inne urządzenia: pralki, lodówki, telewizory, komputery, kopiarki, wreszcie urządzenia grzewcze. Również przemysł jest znacznie większym konsumentem energii elektrycznej we wszelkich procesach technologicznych. To prawda, jednak i w zakresie oświetlenia domowego jest o co walczyć. Eksperci obliczyli, że zastępując tradycyjne żarówki energooszczędnymi świetlówkami kompaktowymi w gospodarstwach domowych Unii Europejskiej, można zaoszczędzić prawie 40 TWh (tera wato godzin). Odpowiada to produkcji energii elektrycznej przez 35 elektrowni o średniej wielkości lub całorocznemu zużyciu energii elektrycznej przez 11 milionów europejskich gospodarstw domowych. Oszczędności te są stosunkowo łatwe do osiągnięcia, wystarczy dokonać wymiany starych lamp na nowe.

Żarówka odchodzi w przeszłość

Niestety sama obecność energooszczędnych źródeł światła na rynku nie wystarczyła do zmiany przyzwyczajeń użytkowników i skłonienia ich do rezygnacji z przestarzałych, energochłonnych źródeł światła. Nie pomogła nawet stymulacja kampaniami reklamowymi prowadzonymi przez producentów i rządy państw. W tej sytuacji, pod koniec 2008 roku. Komisja Europejska uchwaliła harmonogram nakazowego wycofania większości żarowych źródeł światła z rynku Unii Europejskiej. Proces ten będzie odbywał się stopniowo. Rozpocznie się od najwyższych mocy żarówek już we wrześniu tego roku i potrwa do roku 2016. Plan na dwa najbliższe lata wygląda następująco.

Od 1 września 2009 z rynku europejskiego znikną:

przezroczyste żarówki tradycyjne o mocy 100 W;
nieprzezroczyste żarówki tradycyjne - wszystkie typy;
przezroczyste żarówki halogenowe 230 V o mocach od 75 W do 500 W;
nieprzezroczyste żarówki halogenowe - wszystkie typy 12 V i 230 V.

W kolejnym roku 2010 wycofane będą:

przezroczyste żarówki tradycyjne o mocy 75 W;
przezroczyste żarówki halogenowe 230 V o mocy 60 W.

Proces całkowitego wycofania żarówek tradycyjnych zakończy się w 2012 roku. Nieco dłużej trwać będzie pożegnanie żarówek halogenowych. Wszystkie wersje nieprzezroczystych żarówek halogenowych zostaną wycofane jeszcze w tym roku. Przezroczyste żarówki halogenowe 230 V będą wycofywane sukcesywnie do roku 2011, a takie same żarówki halogenowe 12 V do roku 2016. Docelowo w roku 2016 na rynku UE pozostaną jedynie:

przezroczyste żarówki halogenowe 12 V o mocach 5 i 10 W;
przezroczyste żarówki halogenowe 230 V o mocy 750 W i wyższej.

Do 2016 roku ograniczenia nie obejmą też żarówek tradycyjnych i halogenowych w bańkach reflektorowych o kierunkowym rozsyle światła. Zarządzenia UE dotyczą także świetlówek kompaktowych. Od września 2009 roku w sprzedaży mogą być jedynie świetlówki kompaktowe w klasie energetycznej A.

Co zyskamy?

Planuje się, że dzięki tej operacji w krajach Unii Europejskiej doprowadzi się do rocznego ograniczenia emisji dwutlenku węgla CO2 do atmosfery o 25 mln ton. Równocześnie uda się zaoszczędzić rocznie 10 mld Euro na kosztach energii elektrycznej.

Źródło ARTYKUŁU : Kwartalink Oświetlenie INFO nr 3(27) LIPIEC-WRZESIEŃ 2009R